اختلال کندن مو (تریکوتیلومانیا)
اختلال کندن مو یک بیماری روانشناختی است. این بیماری شامل تمایلات مکرر، پی در پی و غیرقابل مقاومت برای کندن مو از پوست سر، ابروها یا سایر نواحی بدن است. ممکن است بکوشید در برابر این تمایلات ایستادگی کنید، اما نمیتوانید جلوی آن را بگیرید. تریکوتیلومانیا بخشی از گروهی از اختلال ها است که به عنوان رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن شناخته میشوند.
کندن مو از پوست سر اغلب طاسی تکهای ایجاد میکند. این امر میتواند باعث پریشانی زیادی شود و بر کار، مدرسه و زندگی اجتماعی افراد تأثیر بگذارد. ممکن است برای پنهان کردن ریزش مو افراد به هر کاری دست بزنند.
برای برخی افراد، تریکوتیلومانیا ممکن است خفیف و قابل مدیریت باشد. برای برخی دیگر، گرایش خودکار یا عمدی برای کندن مو بیش از اندازه ای است که از نظر عاطفی - هیجانی قابل کنترل باشد. برخی از گزینههای درمانی ممکن است به کاهش کندن مو یا توقف کامل آن کمک کنند.
تریکوتیلومانیا نوعی اختلال کنترل تکانه است. افراد مبتلا به این اختلال میدانند که اگر بر اساس یک تکانه مانند کندن مو عمل کنند، ممکن است مضر باشد، اما نمیتوانند جلوی خود را بگیرند. تریکوتیلومانیا میتواند باعث ریزش مو، از جمله تکههای طاس ناهموار شود که میتواند باعث شود افراد احساس خجالت یا شرمندگی کنند. این میتواند منجر به پریشانی عاطفی یا پرهیز از موقعیتهای اجتماعی شود. حتی اگر داشتن تریکوتیلومانیا یا کشیدن موهایتان تقصیر شما نیست، اما صحبت کردن در مورد آن میتواند انگ اجتماعی داشته باشد.
تریکوتیلومانیا چقدر رایج است؟
پزشکان دقیقاً مطمئن نیستند که تریکوتیلومانیا چقدر رایج است زیرا بسیاری از افرادی که به آن مبتلا هستند به پزشک خود نمیگویند. انگ اجتماعی میتواند درخواست کمک را دشوار کند. دانشمندان معتقدند ۳.۵٪ از کل افراد در برههای از زندگی خود کندن مو را تجربه میکنند و این رقم ممکن است بالاتر باشد.
تریکوتیلومانیا یک اختلال کنترل تکانه است که گاهی اوقات ناشی از اضطراب یا استرس است. این وضعیت میتواند از کودکی شروع شود و تا آخر عمر ادامه داشته باشد.
چرا کندن مو حس خوبی دارد؟
برای بسیاری از افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا، کندن مو پاسخی به استرس، ناامیدی یا کسالت است. این کار میتواند با احساس راحتی همراه باشد و به شما جایی برای هدایت انرژی یا انجام کاری بدهد. حتی اگر بدانید که ممکن است بعداً از آن ناراحت شوید، کندن مو میتواند در آن لحظه احساس خوشایند و رضایتبخشی داشته باشد. همچنین ممکن است به شما کمک کند در موقعیتهای استرسزا احساس کنترل داشته باشید.
کندن مو میتواند به یک عادت تبدیل شود. این کار چرخهای در مغز شما ایجاد میکند که در آن به عادت فکر میکنید و احساس میکنید که باید آن را انجام دهید. وقتی این کار را انجام میدهید، مغز شما مواد شیمیایی "پاداش" مانند دوپامین را آزاد میکند که باعث میشود احساس شادی و آرامش کنید. سپس بدن شما انجام عادت را با احساس خوب مرتبط میکند، که به نوبه خود عادت را تقویت میکند و میل به انجام آن را شدیدتر میکند. برای افرادی که میل شدیدی به کندن مو دارند، در واقع کندن مو میتواند احساس آرامش ایجاد کند زیرا دیگر روی آن میل تمرکز نمیکنند.
برخی از افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا آیینها یا روالهایی مربوط به کندن مو دارند، مانند انتخاب مویی که باید کشیده شود یا بو کردن، نگاه کردن، بازی کردن با آن یا خوردن مویی که کشیده میشود. انواع آیینها میتوانند برای افراد آرامشبخش یا لذتبخش باشند. بسیاری از افراد همچنین از تجربه حسی آیینهایی که در اطراف کندن مو ایجاد میکنند لذت میبرند. این میتواند شامل هر یک از حواس باشد، مانند صدای کندن مو یا مالیدن آن به دست، احساس یا طعم مو در دهان یا سایر احساسات.
کندن مو گاهی اوقات به افراد کمک میکند تا بر احساسات جسمی ناخوشایند کنترل داشته باشند. برای مثال، برخی از افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا که مژههای خود را میکُشند، میگویند که هنگام پلک زدن احساس میکنند مژهای مزاحم آنهاست، بنابراین سعی میکنند مژهای را که آنها را آزار میدهد، بردارند. در این فرآیند، آنها در نهایت مژههای بیشتری را میکُشند یا به کشیدن عادت میکنند. برخی دیگر میگویند که در ناحیهای که میکُشند، احساس خارش یا سوزش میکنند و کشیدن به رفع خارش کمک میکند.
علائم تریکوتیلومانیا
کندن پی در پی موها، چه به صورت خودکار و چه عمدی، معمولاً از پوست سر، ابرو یا مژه، اما گاهی اوقات از سایر نواحی بدن. محلهای کندن ممکن است با گذشت زمان تغییر کنند.
احساس تنش فزاینده پیش از کندن موها، یا زمانی که سعی میکنید در برابر کشیدن مو مقاومت کنید.
احساس لذت یا تسکین پس از کندن مو.
ریزش مویی که به راحتی قابل مشاهده است، مانند موهای کوتاه شده یا نواحی نازک یا طاس روی پوست سر یا سایر نواحی بدن. این ممکن است شامل مژه یا ابروهای نازک یا از دست رفته باشد.
کندن انواع خاصی از مو، انجام مراحل مشابه به یک روش هر بار که مو کنده میشود یا کندن مو با الگوهای خاص.
گاز گرفتن، جویدن یا خوردن موهای کنده شده.
بازی کردن با موهای کنده شده یا مالیدن آن روی لبها یا صورت. تلاش مکرر برای متوقف کردن کندن موهایتان یا تلاش برای انجام کمتر این کار بدون موفقیت.
تجربه پریشانی یا مشکلات زیاد در محل کار، مدرسه یا موقعیتهای اجتماعی مرتبط با کندن موهایتان.
اغلب تریکوتیلومانیا شامل کندن پوست، گاز گرفتن ناخن یا جویدن لب نیز میشود. گاهی اوقات کندن مو از حیوانات خانگی یا عروسک یا از موادی مانند لباس یا پتو میتواند نشانه باشد. کندن مو معمولاً در خلوت انجام میشود. یک دوره میتواند از چند ثانیه تا چند ساعت طول بکشد. ممکن است سعی کنید وضعیت خود را از دیگران پنهان کنید.
در تریکوتیلومانیا، کندن مو میتواند:
به صورت خودکار باشد. ممکن است موهای خود را بدون اینکه حتی متوجه شوید، بکنید. برای نمونه، هنگامی که حوصلهتان سر رفته، مطالعه میکنید یا تلویزیون تماشا میکنید.
ممکن است موهای خود را عمداً برای فرونشاندن تنش یا پریشانی بکنید. ممکن است برای کندن مو، آداب ویژه ای مانند پیدا کردن موی مناسب، داشته باشید. ممکن است با موهای کنده شده بازی کنید، گاز بگیرید یا بخورید. بسته به موقعیت و حال و هوای خود، ممکن است هر دو حالت کندن مو به صورت خودکار و متمرکز را انجام دهید. موقعیتها یا فعالیتهای خاصی ممکن است باعث کندن مو شوند، مانند قرار دادن سر روی دست یا برس زدن موها.