افسردگی و نشانه های بالینی آن
افسردگی یک اختلال روانی شایع است. برآورد میشود که 5٪ از بزرگسالان در جمعیت عمومی در سطح جهانی از افسردگی رنج میبرند. زنان بیشتر از مردان به افسردگی دچار میشوند. افسردگی میتواند به خودکشی بیانجامد.
شیوه های درمانی مؤثری برای افسردگی خفیف، متوسط و شدید وجود دارد.
افسردگی چیست؟
افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس همیشگی غم و اندوه و از دست دادن علاقه به چیزها و فعالیتهایی میشود که قبلاً فرد از آنها لذت میبرده است. همچنین میتواند باعث مشکل در تفکر، حافظه، خوردن و خوابیدن شود.احساس غم یا درماندگی برای موقعیتهای دشوار زندگی، مانند از دست دادن شغل یا طلاق، طبیعی است. اما اختلال افسردگی از این نظر متفاوت است که عملاً همه روزه دست کم به مدت دو هفته ادامه دارد و علائم دیگری غیر از غم و اندوه را نیز در بر می گیرد.
بدون درمان، افسردگی میتواند بدتر و مزمن شود. در موارد شدید، میتواند به خودآزاری یا مرگ از طریق خودکشی بیانجامد. خبر خوب این است که درمانها میتوانند در بهبود علائم این بیماری بسیار مؤثر باشند.
انواع افسردگی
اختلالات افسردگی را به شرح زیر طبقهبندی نموده اند:افسردگی بالینی (اختلال افسردگی اساسی): تشخیص اختلال افسردگی اساسی به این معنی است که فرد دست کم به مدت دو هفته، در بیشتر روزها احساس غم، افسردگی یا بیارزشی داشته و در عین حال علائم دیگری مانند مشکلات خواب، از دست دادن علاقه به فعالیتها یا تغییر در اشتها نیز دارد. این شدیدترین نوع افسردگی و یکی از رایجترین اَشکال آن است.
اختلال افسردگی مداوم : این شکل افسردگی، افسردگی خفیف یا متوسطی است که دست کم دو سال طول میکشد. علائم آن از اختلال افسردگی اساسی شدت کمتری دارد. ارائه دهندگان خدمات درمانی پیشتر آن را دیستایمیا مینامیدند.
اختلال بینظمی خلقی مخرب: باعث تحریکپذیری مزمن و شدید و طغیانهای پی در پی خشم در کودکان میشود. علائم معمولاً از سن ۱۰ سالگی آغاز میشوند.
اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی : علائم سندرم پیش از قاعدگی همراه با علائم خلقی مانند تحریکپذیری شدید، اضطراب یا افسردگی وجود دارد. این علائم ظرف چند روز پس از آغاز عادت ماهانه بهبود مییابند، اما میتوانند به اندازهای شدید باشند که در زندگی فرد اختلال ایجاد کنند.
اختلال افسردگی ناشی از یک بیماری دیگر: بسیاری از بیماریهای پزشکی میتوانند تغییراتی در بدن ایجاد کنند که باعث افسردگی میشود. نمونه هایی از آن شامل کمکاری تیروئید، بیماری قلبی، بیماری پارکینسون و سرطان است. اگر بتوانید بیماری زمینهای را درمان کنید، افسردگی نیز معمولاً بهبود مییابد.
همچنین انواع ویژه ای از اختلال افسردگی اساسی وجود دارد، از جمله:
اختلال عاطفی- هیجانی فصلی (افسردگی فصلی): این نوع افسردگی گونه ای از اختلال افسردگی اساسی است که معمولاً در طول پاییز و زمستان بروز میکند و در طول بهار و تابستان از بین میرود. افسردگی پیش از زایمان و افسردگی پس از زایمان: افسردگی پیش از زایمان، افسردگی است که در دوران بارداری رخ می دهد. افسردگی پس از زایمان، افسردگی است که با گذشت چهار هفته پس از زایمان پدید می آید.
افسردگی غیرمعمول: علائم این بیماری که به عنوان اختلال افسردگی اساسی با ویژگیهای غیرمعمول نیز شناخته میشود، کمی با افسردگی «معمول» متفاوت است. تفاوت اصلی، بهبود موقت خلق و خو در پاسخ به رویدادهای مثبت (واکنشپذیری خلق و خو) است. سایر علائم کلیدی افزایش اشتها و حساسیت به طرد شدن است.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی افزون بر دورههای مانیک یا هیپومانیک، دورههای افسردگی را نیز تجربه میکنند.
میزان شیوع افسردگی
کارشناسان برآورد میکنند که تقریباً ۷٪ از بزرگسالان در ایالات متحده هر ساله دچار افسردگی میشوند. بیش از ۱۶٪ از بزرگسالان آمریکایی ، ۱ نفر از هر ۶ نفر در مقطعی از زندگی خود افسردگی را تجربه میکنند. با این حال، پژوهشگران بر این باورند که این برآوردها کمتر از ـن چیزی است که روی می دهد؛ زیرا بسیاری از افراد دچار بیماری افسردگی، برای علائم و نشانه های آن به دنبال کمک پزشکی نیستند و تشخیص داده نمیشوند.میزان شیوع افسردگی در کودکان در ایالات متحده، 4/4% برآورد شده است.
علائم افسردگی
غم عمیق، انرژی کم، از دست دادن علاقه، اشتها یا تغییرات خواب و موارد دیگر است.افسردگی بالینی یک بیماری مزمن است، اما معمولاً به صورت دورهای رخ میدهد که میتواند چند هفته یا چند ماه طول بکشد.
علائم افسردگی بسته به نوع آن میتواند کمی متفاوت باشد و از خفیف تا شدید متغیر باشد. به طور کلی، علائم عبارتند از:
1- احساس غم، ناامیدی یا نگرانی شدید: کودکان و نوجوانان مبتلا به افسردگی ممکن است به جای غمگین بودن، تحریکپذیر باشند.
2- از چیزهایی که قبلاً شادیآور بودند، لذت نمیبرند. زودرنج یا کلافه می شوند.
3- خوردن بیش از اندازه یا خیلی کم، که ممکن است منجر به افزایش یا کاهش وزن شود.
4- مشکل در خواب (بیخوابی) یا خواب بیش از اندازه (پرخوابی).
5- کمبود انرژی یا خستگی.
6- مشکل در تمرکز، تصمیمگیری یا به خاطر سپردن چیزها.
7- تجربه مشکلات جسمی مانند سردرد، معده درد یا اختلال عملکرد جنسی.
8- افکار آسیب زدن به خود یا خودکشی.
علل
چه چیزهایی باعث افسردگی میشوند؟علت دقیق افسردگی روشن نیست. کارشناسان بر این باورند که عوامل چندی در ایجاد آن نقش دارند، از جمله:
شیمی مغز: نبود تعادل در پیام رسان های عصبی، از جمله سروتونین و دوپامین، در ایجاد افسردگی نقش دارند.
ژنتیک: اگر یکی از بستگان درجه یک فرد (والدین بیولوژیکی یا خواهر و برادر) مبتلا به افسردگی باشد، احتمال ابتلای وی به این بیماری حدود سه برابر بیشتر از جمعیت عمومی است. با این حال، هر فرد میتواند بدون سابقه خانوادگی افسردگی داشته باشد.
رویدادهای استرسزای زندگی: تجربیات دشوار، مانند مرگ یکی از عزیزان، آسیب های بدنی و روانی شدید، طلاق و جدایی، گوشه گیری و عدم حمایت، میتوانند باعث افسردگی شوند.
شرایط پزشکی: درد ها و بیماریهای مزمن مانند دیابت میتوانند به افسردگی بیانجامند.
دارو: برخی از داروها میتوانند به عنوان یک پیامد جانبی باعث افسردگی شوند. مصرف مواد، از جمله الکل، نیز میتواند باعث افسردگی شود یا آن را بدتر کند.
افسردگی چگونه تشخیص داده میشود؟
ارائه دهندگان خدمات درمانی، افسردگی را بر اساس درک کامل علائم، سابقه پزشکی و تاریخچه روانپزشکی افراد تشخیص میدهند. آنها ممکن است بر پایه زمینه علائم هر فرد، نوع خاصی از افسردگی، مانند اختلال عاطفی فصلی یا افسردگی پس از زایمان را در وی تشخیص دهند.افسردگی با تغییرات خلقی منظم و احساسات مربوط به زندگی روزمره متفاوت است. این اختلال میتواند بر همه جنبههای زندگی، از جمله روابط با خانواده، دوستان و جامعه تأثیر بگذارد. این اختلال میتواند ناشی از مشکلات در مدرسه و محل کار و یا پس از آنها بروز کند.
افسردگی میتواند برای هر کسی روی دهد. افرادی که مورد سوءاستفاده قرار گرفته اند، از دست دادن یک یا چند تن از بستگان نزدیک یا سایر رویدادهای استرسزا، ممکن است به بروز افسردگی بیانجامد. برآورد میشود که 3.8٪ از جمعیت، از جمله 5٪ از بزرگسالان (4٪ در میان مردان و 6٪ در میان زنان) و 5.7٪ از بزرگسالان بالای 60 سال، افسردگی را تجربه میکنند. تقریباً 280 میلیون نفر در جهان افسردگی دارند. افسردگی در میان زنان حدود 50٪ بیشتر از مردان شایع است. در سراسر جهان، بیش از 10٪ از زنان باردار و زنانی که تازه زایمان کردهاند، افسردگی را تجربه میکنند . سالانه بیش از 700000 نفر در جهان به دلیل خودکشی جان خود را از دست میدهند. خودکشی چهارمین علت اصلی مرگ و میر در افراد 15 تا 29 ساله است.
علائم دیگری نیز وجود دارد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تمرکز ضعیف
احساس گناه بیش از اندازه یا عزت نفس پایین
ناامیدی نسبت به آینده
افکار مربوط به مرگ یا خودکشی
اختلال خواب
تغییر در اشتها یا وزن
احساس خستگی شدید یا کمبود انرژی.
افسردگی میتواند در تمام جنبههای زندگی، از جمله در جامعه و خانه، محل کار و مدرسه، مشکلاتی ایجاد کند.
یک دوره افسردگی را میتوان بسته به تعداد و شدت نشانه ها و همچنین تأثیر آن بر عملکرد فرد، به افسردگی خفیف، متوسط یا شدید طبقهبندی کرد.
الگوهای گوناگونی از دورههای افسردگی وجود دارد، از جمله:
اختلال افسردگی تک دورهای، به این معنی که اولین و تنها دوره افسردگی فرد است.
اختلال افسردگی عودکننده، به این معنی که فرد سابقه دست کم دو دوره افسردگی دارد.
اختلال دوقطبی، به این معنی که دورههای افسردگی با دورههایی از علائم شیدایی، شامل سرخوشی یا تحریکپذیری، افزایش فعالیت یا انرژی و سایر علائم مانند افزایش پرحرفی، افکار پرشتاب، افزایش عزت نفس، کاهش نیاز به خواب، حواسپرتی و رفتار بیپروای تکانشی، متناوب میشوند.
درمان افسردگی
اگرچه درمانهای شناخته شده و مؤثری برای اختلالات روانی وجود دارد، اما بیش از 75٪ از افراد نیازمند خدمات درمانی در زمینه بهداشت روان در کشورهای با درآمد کم و متوسط، هیچ درمانی در این زمینه دریافت نمیکنند. عوامل بازدارنده در زمینه مراقبت های مؤثر از بیماران افسرده شامل کمبود سرمایهگذاری در مراقبتهای بهداشت روان، کمبود ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی آموزش دیده و انگ اجتماعی مرتبط با اختلالات روانشناختی است.عوامل مؤثر در بروز افسردگی و پیشگیری از آن
افسردگی ناشی از تعامل پیچیده عوامل اجتماعی، روانی وزیست شناختی است. افرادی که رویدادهای نامطلوب زندگی (بیکاری، سوگواری، رویدادهای آسیبزا) را پشت سر گذاشتهاند، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند. افسردگی به نوبه خود میتواند منجر به استرس و اختلال عملکرد بیشتر شود و وضعیت زندگی فرد مبتلا و خود افسردگی را بدتر کند.افسردگی ارتباط نزدیکی با سلامت جسمی دارد و تحت تأثیر آن قرار میگیرد. بسیاری از عواملی که بر افسردگی تأثیر میگذارند (مانند عدم فعالیت بدنی یا مصرف زیانبار الکل) همچنین عوامل خطر شناخته شدهای برای بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی -عروقی، سرطان، دیابت و بیماریهای تنفسی هستند. به نوبه خود، افراد مبتلا به این بیماریها ممکن است به دلیل مشکلات مرتبط با مدیریت بیماری خود، خود را در معرض افسردگی نیز بیابند.
نشان داده شده است که برنامههای پیشگیری، افسردگی را کاهش میدهند. رویکردهای مؤثر اجتماعی برای پیشگیری از افسردگی شامل برنامههای مدرسه-محور برای تقویت الگوی مقابله مثبت در کودکان و نوجوانان است. مداخلات برای والدین کودکانی که مشکلات رفتاری دارند میتواند علائم افسردگی والدین را کاهش داده و نتایج را برای فرزندانشان بهبود بخشد. برنامههای ورزشی برای سالمندان نیز میتواند در پیشگیری از افسردگی مؤثر باشد.